در تاریخ ۲۶ مارس ۲۰۲۵، مقاله‌ای در IFLScience منتشر شد که به یکی از سؤالات رایج درباره پدیده‌های نجومی پاسخ می‌دهد: چرا کسوف (خورشیدگرفتگی) و خسوف (ماه‌گرفتگی) اغلب به‌صورت جفت و نزدیک به هم رخ می‌دهند؟ این موضوع که برای بسیاری از علاقه‌مندان به نجوم کنجکاوی‌برانگیز است، ریشه در الگوهای مداری زمین و ماه دارد.

به گزارش رصد صد، به گفته اخترشناسان، دلیل اصلی این پدیده به چرخه “فصل گرفتگی” بازمی‌گردد که هر ۱۷۳.۳۱ روز تکرار می‌شود. در این بازه، موقعیت ماه، خورشید و زمین به‌گونه‌ای قرار می‌گیرد که امکان وقوع کسوف و خسوف فراهم می‌شود. از آنجا که ماه کامل (برای خسوف) و ماه نو (برای کسوف) تقریباً با فاصله دو هفته از یکدیگر رخ می‌دهند، این دو پدیده اغلب در یک دوره زمانی کوتاه به‌صورت جفت دیده می‌شوند.

دکتر امیلی جونز، اخترشناس برجسته، توضیح می‌دهد: «وقتی ماه در نزدیکی گره‌های مداری خود – نقاطی که مدار ماه با صفحه مداری زمین تلاقی می‌کند – قرار دارد، شرایط برای گرفتگی مهیاست. این هم‌ترازی معمولاً برای چند هفته پایدار است و به همین دلیل کسوف و خسوف پشت سر هم رخ می‌دهند.»

به عنوان مثال، اگر یک خورشیدگرفتگی در زمان ماه نو اتفاق بیفتد، حدود دو هفته بعد در زمان ماه کامل، احتمال وقوع ماه‌گرفتگی افزایش می‌یابد. این الگو به چرخه ساروس نیز مرتبط است، یک دوره ۱۸ ساله که پیش‌بینی گرفتگی‌ها را ممکن می‌سازد. در سال ۲۰۲۵، چندین جفت گرفتگی پیش‌بینی شده که توجه ستاره‌شناسان آماتور و حرفه‌ای را به خود جلب کرده است.

این پدیده نه‌تنها از نظر علمی جذاب است، بلکه از دیرباز در فرهنگ‌ها و اسطوره‌های مختلف نیز اهمیت داشته است. درک بهتر این الگوها به ما کمک می‌کند تا زیبایی و نظم کیهانی را بیشتر درک کنیم.