مومیایی تمساح در مصر باستان: شکار برای خدایان یا آیینی مرموز؟

محققان شواهدی جدید از شکار تمساحها توسط مصریان باستان برای مومیایی کردن آنها کشف کردهاند.
این مطالعه که بر اساس اسکنهای پیشرفته یک تمساح مومیاییشده ۲۰۰۰ ساله انجام شده، نشان میدهد که این موجودات نهتنها بخشی از زندگی روزمره مصریان بودند، بلکه در آیینهای مذهبی نیز نقش مهمی داشتند. تمساحها در مصر باستان بهعنوان نمادی از «سوبک»، خدای باروری و قدرت که با سر تمساحی تصویر میشد، مورد احترام بودند.
به گزارش رصد 100 به نقل از وبسایت «آل دتس اینترستینگ»، مطالعات جدید با استفاده از فناوری اسکن سینکروترون، که به بررسی دقیق استخوانها و بافتهای نرم بدون آسیب به مومیایی کمک میکند، نشان داده که یک تمساح جوان نر، با طولی حدود ۳.۵ فوت، به احتمال زیاد با ضربهای مهلک به سرش شکار شده است.
این تمساح که در شهر «کوم امبو» در جنوب مصر یافت شده، تنها چند ساعت پس از مرگ مومیایی شده بود. این سرعت عمل نشاندهنده اهمیت بالای این عمل در آیینهای مذهبی است. در شکم این تمساح، بقایای یک ماهی که هنوز هضم نشده بود نیز پیدا شد، که فرضیه شکار هدفمند برای مومیاییسازی را تقویت میکند.
مصریان باستان میلیونها حیوان از جمله سگ، گربه، میمون، اسب و پرندگان را مومیایی کردند تا بهعنوان هدایای مذهبی یا «ووتیو» به خدایان تقدیم شوند. تمساحها به دلیل ارتباطشان با سوبک و رود نیل، که منبع حیات و باروری بود، جایگاه ویژهای داشتند.
در شهر «تبنوتیس»، باستانشناسان در سالهای ۱۸۹۹ و ۱۹۰۰ گورستان عظیمی از تمساحهای مومیاییشده کشف کردند که نشاندهنده تقاضای بالای این آیین بود. حتی شواهدی از پرورشگاهها و لانههای تمساح برای تأمین این نیاز وجود دارد.
این پژوهش که در مجله «علوم باستانشناسی» منتشر شده، اولین مدرک قطعی از شکار تمساحها برای مومیاییسازی ارائه میدهد. با این حال، محققان تأکید دارند که نمیتوان با قطعیت گفت این عمل رایج بوده یا تنها یک مورد استثنایی است.
اسکنها نشان داد که این تمساح، که اکنون در موزه «دِ کانفلوئنس» در لیون فرانسه نگهداری میشود، به روشی سریع و بدون خارج کردن اندامهای داخلی مومیایی شده است. این روش با مومیاییسازی انسانها که معمولاً شامل تخلیه اندامها بود، تفاوت دارد.
تمساحها در زندگی روزمره مصریان باستان هم حضوری دوگانه داشتند: از یک سو بهعنوان شکارچیانی خطرناک در نیل شناخته میشدند و از سوی دیگر، به دلیل قدرت و پیوندشان با باروری، مورد پرستش قرار میگرفتند.
برخی از مومیاییهای تمساح با تزئینات پیچیده، مانند جواهرات و پارچههای رنگارنگ، نشاندهنده احترام عمیق به این موجودات است. در شهر «کروکودیلوپولیس»، تمساحهای مقدس حتی با غذا و زیورآلات خاص نگهداری میشدند تا پس از مرگ طبیعی مومیایی شوند.
این کشف نهتنها نگاهی تازه به آیینهای مذهبی مصر باستان ارائه میدهد، بلکه نشاندهنده مهارت بالای مصریان در شکار و حفظ این موجودات است. آیا این شکارها بخشی از یک سنت گسترده بود یا تنها در موارد خاص انجام میشد؟ پاسخ این سؤال نیازمند تحقیقات بیشتری است، اما این یافتهها دریچهای به دنیای پیچیده باورها و اعمال مصریان باستان باز میکند.